fyodor mihailoviç dostoyevski

en meşhur eseri prestupleniye i nakazaniye (suç ve ceza) olan rus yazar.

anlatığı çoğu kitabında kendi hayatından alıntılar yapmış kumarbaz ve alkolik ama mükemmle yazar. hatta kumarbaz romanını kumar borcunu ödemek için 25 gün gibi kısa süredd bitirdiği söylenir.

Brat'ya Karamazovy (karamazov kardeşler) en sevdiğim kitabıdır.

dostoyevskinin tam adı. gerçekçilik akımının en önemli yazarlarından.

tam anlamıyla hayranlık beslediğim nadir insanlardan. hayatı da oldukça ilginçtir.

öteki romanı çok güzeldir. okuyunuz

''hiçbir şeyin önünde eğilmeyen insan kendi yükünü taşıyamaz.''

bi tek suç ve cezayı okudum. "ayrıntılar çok önemli! ayrıntılar mahveder her zaman her şeyi." cümlesi sözler defterimde yazar.

her kitabı gelecekteki kendisine mektup niteliğinde eserler olan yazar. insani duyguları bu kadar içten ve her döneme göre yazmış olmasında en büyük etkenin teslanın icat etmediğim dediği zaman makinesine binmiş olabileceğinden korktuğum kişiliktir aynı zamanda.

suç ve ceza gibi bir klasiğin rus yazarı. türkleri ve yahudileri hiç sevmezdi bu arada. yani sıcak denizlere inme aşkı her rus gibi onda da varmış.

suç ve ceza romanıyla ilk tanıştım bu yazarla. daha sonraları yeraltından notlar ve kumarbaz kitaplarını okudum.kendisine atfedilen "mükemmel" sıfatını nedense bulamadım kendisinde. belki de yanlış ve kalitesiz bir yayınevinden okuduğumdan dolayı böyle bir kanıya vardım.

iyi adamlar yalnızlıktan ölüyor. iyi kadınlar ise kötü adamların balkonundan gökyüzüne bakarken.

--- spoiler --- baylar, yemin ederim, her şeyi fazlasıyla anlamak bir hastalıktır; hem de tam anlamıyla, gerçek bir hastalık. fazlasıyla bilinçli olmak, bilincin her türlüsü hastalıktır. --- spoiler ---

"aslında insanı en çok acıtan şey; hayal kırıkları değil. yaşanması mümkünken, yaşayamadığı mutluluklardır." - fyodor dostoyevski

sevdiğim yazar, çoğu kişi ayyaş, kumarbaz falan diyor, belki öyle ama güzel yazdığı gerçeğini değiştirmez. en sevdiğim sözü; "insanlar seni çözemedikleri zaman, ön yargılarını kullanırlar."

freud "dostoyevski olmasaydı psikanaliz biraz daha beklemek zorunda kalacaktı" der. dostoyevski her şeyden önce beni derinden sarsan iki üç insandan biri ve oldukça da etkileyici bir insan. öteki yandan hiç olmadığı halde o insanın davranışlarını tasavvur edebilmek, bunu nokta atışı misali ince ince kelimelere dökebilmek, ne bileyim beni gerçekten etkiliyor, cezbediyor, saygı uyandırıyor. bana pek çok kavram kazandıran, öteki yandan düşüncelerimdeki 'insan' tanımını derinden sarsan bir insanın bunu sırf kumar ve içki borcunu ödemek için yapıyor oluşu varoluşumun basitliğini yüzüme vuruyor beni biraz da eziyor. ah be dosto, zamanında yaşamak isterdim.

kırk yaşından sonra yaşama isteğinin yalnız aptallarda olacağını söyleyeyen rus edebiyatının kilometre taşlarından.

dostumyevski kitap kokuyor.

"aslında insanı en çok acıtan şey, hayal kırıklıkları değil. yaşanması mümkünken, yaşayamadığı mutluluklardır."

"ama insan sisteme ve soyut mantığa öylesine tutkuyla bağlıdır ki, gerçeği bilerek çarpıtmaya, kulaklarını da, gözlerini de kapayıp yalnızca kendi mantığını savunmaya hazırdır." (bkz: yeraltından notlar)

leyla ile mecnun'da konuk oyuncu olarak oynamış. türkçe konuşup rusça alt yazı verilmiş bir oyuncu-yazardır.

yeryüzünde tek bir çocuk dahi acı çekiyorsa,tanrı yoktur ve iyi insan, gülüşünü sevdiğiniz kişidir cümlelerinin sahibi

''aslında insanın canını en çok acıtan şey; hayal kırıklıkları değil, yaşanması mümkünken, yaşayamadığı mutluluklardır.''

''kendi planlarımızı yapıyorduk ama kaderin de planları olduğunu unutmuştuk.''

suçsuzluk gücünü masumiyetten alır sözüyle gözümde devleşmiş, gönlüme kök salmış yazardır.

--- spoiler --- ''suç ve ceza, baştan sonuna kadar okuduğum, büyük bir kısmını çevirdiğim, daha doğrusu çevirdiğimi sandığım ilk yabancı kitap. bu bir keşifti. kristof kolomb'un önüne amerika'yı çıkaran kader, benim karşıma da dosto'yu çıkarmıştı, dosto'yu yani sonsuzu. bu girdaplar ve zirveler dünyasında, tek başıma dolaşacak yaşta değildim. kıyıdan seyrettim ummanı. aylarca raskolnikov'u yaşadım. sonya'yı sayıkladım aylarca... bir ölüyü öldürmüştü raskolnikov, bir abesi yok etmişti... anlayamazdım dosto'yu. insanın kendi kendisi ile kavgasını anlayamıyordum. dünyada iyiler ve kötüler vardı. raskolnikov, gençti ve acı çekiyordu. niçin yaşadığı belli olmayan bir tecritti tefeci kadın. elbette izale edilecekti, hayatın kanunuydu bu. dosto'nun dünyası, uçakla üzerinden geçilecek herhangi bir harita parçası değil. dosto, insanlığın ezelî davalarını mihraklaştıran bir romancı. balzac'ın kahramanı onunkiler yanında tek buutlu; birer 'komedi' kahramanı hepsi de, terbiyeli ve uslu birer kahraman. fransız romancısının delileri bile akıllı. mükemmelin romancısı balzac, mütekâmilin romancısı. kucağında yaşadığı toplum da sıhhatli, kendisi gibi. sıhhatli, yani bir tarafı noksan. biz, balzac'tan fazla dosto'ya yakınız. acılarımızla, zilletlerimizle, hayal kırıklıklarımızla. dosto'yu anlayabilir miyiz? evet. hem de batı'nın bütün romancılarından çok. 1968'den beri kurbanı veya seyircisi olduğumuz trajediyi, bütün çıplaklığı, bütün eziciliği ile ecinniler'de yaşıyoruz. sosyalızm, anarşizm, batıcılık... dosto, bütün dertlerimizin üstünde düşünmüş, tabiî bir rus milliyetçisi olarak.'' cemil meriç --- spoiler ---

"yeni bir adım atmak, yeni bir kelime söylemek insanların en fazla korktuğudur."

"önce biraz ağladılar, ama alıştılar şimdi. aşağılık insanoğlu her şeye alışır."

"insanlar seni çözemedikleri zaman, ön yargılarını kullanır."

"kötü biri olamamak bir yana, herhangi bir şey olmayı da beceremedim.."

dostoyevski keşkeyi şöyle tanımlıyor; "yaşanması mümkünken, yaşayamadığın mutluluklar."

leyla ile mecnun da dostova rusca altyazı yapmaları muhteşemdi

''yaşamın bilinci yaşamın kendisinden daha yüksektir.''

"ıstırap ve acı çekme, geniş bir akla ve derin duygulara sahip olan insanlar için bir mecburiyettir."

"duvarı yıkmaya gücüm yetmiyorsa kendimi parçalayacak değilim elbette. ama önümde duvar var diye boyun eğmeyi de kabullenemem."

'ne yaparsan yap, pişman öleceksin.belki yaptıklarından belki yapmadıklarından'

şöyle muhteşem bir cümlesi mevcut, müthiş düşünce adamı. "yalan öyle nüfuz etmiş ki insanların diline, 'doğruyu söylemek gerekirse...' diye bir kalıp var."

'' bu lanet olası insanoğlu herşeye alışıyor'' demiş. hayattaki en nokta tespitlerden bir tanesi,çoğu engele baş kaldırıyoruz ama eninde sonunda o duruma alışıyor ve isyan etmiyoruz,ne garip şey bu insanoğlu

''hiç insan öldürmediği halde, bir katilden daha cani insanlar gördüm, umudumuzu öldürenleri gördüm.''

"hatta öyle insanlar var ki kendilerine bile anlatamazlar kendileriyle ilgili şeyleri."

"insanoğlu aptal değilse bile korkunç derecede nankördür. evet, eşi bulunmaz bir nankör! bana kalırsa insanın en iyi tanımlanması şöyle olmalı: iki ayaklı nankör bir yaratık. hepsi bu kadarla kalsa gene iyi. çünkü böylece en büyük kusuru unutulmuş olurdu. insanın en büyük kusuru, nuh tufanından başlayıp schlezwig-holstein dönemine değin süren, alnının kara yazgısı olan erdemsizliğidir. erdemsizlik ve buna bağlı olarak ölçüsüzlük. ölçüsüzlüğün erdemsizlikten ileri geldiği çoktandır bilinen bir gerçektir."

"bütünüyle unutmaya çalışın beni. böylesi daha iyi. benim için bir şeyler yapmaya kalkışmayın. neredeyim, ne yapıyorum, sorup soruşturmayın. gerektiği zaman ben gelir, bulurum sizi ya da sizi yanıma çağırırım. belki zamanla düzelir her şey! ama şu anda, beni seviyorsanız, bırakın gideyim. yoksa nefret ederim sizden, hissediyorum bunu. hoşçakalın!"

"hiçbir zaman insanlara kötü davranarak düzeltemeyiz onları, özellikle çocuklara iyi davranmak gereklidir. bir çocukla ilişki kurarken iki kat dikkatli olmalıyız. ah sizi kendini beğenmiş ilericiler! siz insanları anlamazsınız. başka birini ezerken kendinize kötülük ettiğinizin farkına bile varmazsınız."

“insana lüzumlu olan tek şey, onu nereye sürükleyeceği belli olmayan hür iradedir.”

"bazen bir düşünce sizi kararsızlık içinde bırakabilir; günah işlemiş insanın kötülüğünü güç kullanarak mı yeneceksiniz, yoksa ona alçakgönüllü bir sevgiyle mi davranacaksınız? her zaman sevgiden yana olun. sevginin yardımıyla koskoca bir dünyayı fethedebilirsiniz. sevgiden doğan alçakgönüllülük güçlerin en yamanıdır. her gün, her an kendinizi denetleyin; haliniz, durumunuz kusursuz olsun, öfkeli bir anınızda fark etmeden bir çocuğun yanından geçerken küfretmiş olabilirsiniz. onu görmediğiniz halde belki o sizi görmüş, temiz kalbinde öfkeli haliniz yer etmiştir. böylece bilmeden ruhuna ilerde gelişmesi mümkün kötü bir tohum atmış olursunuz. bu sadece bir cocuğun yanında kendinizi tutabilmek gücünde olmayışınızdan, kalbinizde olgun, yapıcı bir sevgiye yer vermeyişinizden ileri gelmiştir. sevgi eğitici bir güçtür, yalnız elde edilmesi zor, aşırı çaba isteyen bir iştir. çünkü belirli bir an değil. sonuna kadar sevmek gerekir. gelgit sevgiyi kim olsa, adi bir cani bile duyabilir."

dostoyevski keşkeyi şöyle tanımlıyor, "yaşanması mümkünken, yaşayamadığım mutluluklar." ne muazzam.

"senin en büyük günahın kendini boş yere öldürmen, kendini harcamandır. böyle korkunç bir şey olamaz! hem nefret ettiğin böyle bir çirkefin içinde yaşıyorsun, hem de bu davranışınla hiç kimseye en ufak bir yardımın dokunmadığını, hiç kimseyi hiçbir şeyden kurtarmadığını biliyorsun. bundan daha korkunç bir şey olabilir mi?"

fyodor, balığımıza ismini verdik eyv :d senin bi miktar ben olduğunu düşünüyorum/düşünebiliyorum,,,, bunun için de eyv

''baş kaldıranları her zaman yenecek üç güç vardır yeryüzünde bunlar; mucize, sır ve otoritedir.'' (bkz: karamazov kardeşler) ''yitirilen şey geri gelmez. ağızdan çıkan sözde öyle.'' (bkz: beyaz geceler) ''acı ve ızdırap daima büyük bir zeka ve derin bir yürek için kaçınılmazdır. gerçekten büyük insanlar, sanıyorum ki, yeryüzündeki en büyük üzüntüye sahiptir.'' (bkz: suç ve ceza)

"insanoğlu kendini feda etmekte bulduğu mutluluğu başka hiçbir şeyde bulamaz."